Bij de boekhouding krijg je altijd te maken met buitengewone baten en lasten. Dit kun je zien als kosten of opbrengsten die niet zijn ontstaan door een normale bedrijfsvoering. Alle activiteiten die wel geld opleveren of juist geld kosten, maar waar geen verkoop van producten of diensten vanuit het bedrijf aan te pas komen, vallen hier dus onder. Deze activiteiten moeten wel altijd opgenomen worden in de boekhouding, zodat je kunt verantwoorden hoe je aan het vermogen komt als er een controle komt vanuit de Belastingdienst. Daarbij heb je direct een beter beeld van jouw winsten.
Een gemiddelde onderneming krijgt te maken met zowel standaard kosten als onvoorziene uitgaven. In dat laatste geval is er sprake van ‘buitengewone baten en lasten’. Wat houdt dit precies in en wanneer komt het voor? Wij zochten het voor je uit!
Wat zijn buitengewone baten en lasten?
Buitengewone baten en lasten hebben betrekking op ongewone of weinig voorkomende gebeurtenissen of transacties binnen een bedrijf. Vaak deze uitzonderlijke kosten en/of opbrengsten invloed op de boekhouding. Ze vallen buiten de normale gang van zaken en vinden naar verwachting niet opnieuw plaats. Buitengewone baten die een bedrijf kan verkopen zijn bijvoorbeeld:
- Bedrijfsauto’s
- Oude machines
- Patenten
Het ontstaan van buitengewone baten en lasten
Buitengewone baten en lasten kunnen op verschillende manieren ontstaan. Zo kun je bijvoorbeeld activa verkopen, waardoor er geld vrijkomt. Voor de buitengewone baten kun je bijvoorbeeld denken aan de verkoop van een bedrijfsauto of het pand zelf. Als je gaat kijken naar de lasten dan kan dit ontstaan door middel van een reservering voor een reorganisatie. Al deze zaken moeten in de administratie opgenomen worden. Daarbij kan de boekhouding er direct een stuk beter of een stuk slechter uit komen te zien. Ze kunnen daarom ook als misleidend bestempeld worden door de Belastingdienst.
Unieke gebeurtenis doet een bedrijf op zijn grondvesten schudden
Buitengewone lasten zijn net iets anders dan buitengewone baten. Vaak zijn ze het resultaat
gevolg van een unieke gebeurtenis. Denk bijvoorbeeld aan koersverliezen, verliezen of beleggingen en vorderingen waardoor flink wat geld verloren gaat. Het gevolg? Flinke schommelingen wat betreft de inkomsten, opbrengsten en de winst van een bedrijf.
Wat te doen als een bedrijf opmerkelijke winsten of verliezen heeft
Het komt wel eens voor dat een bedrijf opmerkelijke winsten en verliezen heeft. In dat geval is het verplicht om deze informatie te vermelden in de boekhouding, samen met een beschrijving van de gebeurtenis en waarom het heeft plaatsgevonden. Dit geeft investeerders en andere belangstellenden inzicht in bepaalde gebeurtenissen, die een bedrijf soms op zijn grondvesten doen schudden.
Correcte rapportage voorkomt fraude
Rapportage van de buitengewone baten en lasten is ook noodzakelijk om fraude te voorkomen. Sommige bedrijven gebruiken het namelijk op een oneerlijke manier, bijvoorbeeld om de boekhouding er beter uit te laten zien. Natuurlijk doen ze dit niet zomaar. Door ‘onvoorziene baten en lasten’, zoals extra hoge kosten, hoeft een bedrijf minder dividend uit te keren aan aandeelhouders. Soms is juist sprake van precies de omgekeerde situatie. In dat geval worden de cijfers positiever voorgedaan dan dat ze zijn, om de aandeelhouders tevreden te houden.
Manipuleren van de boekhouding dankzij de cijfers
De buitengewone baten en lasten zijn handig voor bedrijven. Ze kunnen namelijk de boekhouding er slechter uit laten zien, waardoor er minder dividendbelasting uitgekeerd hoeft te worden. Aan de andere kant kunnen aandeelhouders tevreden worden gehouden doordat de boekhouding er goed uitziet. De term zelf mag echter niet meer gebruikt worden. Daarom wordt er alleen nog gesproken over het bedrijfsresultaat of de belasting. Dit heeft mede te maken met de manipulatie die erdoor gedaan kan worden voor de boekhouding en waardoor het bedrijf in een geheel ander daglicht komt te staan.
Komt misbruik van buitengewone baten en lasten ook voor?
Zoals de naam al zegt komen buitengewone baten en lasten niet vaak voor. En het is natuurlijk ook niet de bedoeling dat exceptionele winsten en verliezen de standaard worden. Ze geven dan ook geen goed beeld van de bedrijfsactiviteiten en zeggen niets over de prestaties op korte en lange termijn. Het leven is nu eenmaal onvoorspelbaar, ook in de bedrijfswereld. Mits er natuurlijk écht sprake is van een buitengewone situatie. Zoals eerder gesteld in dit artikel zijn er ook ondernemingen die er misbruik van maken. Wees dus altijd alert als er sprake is van buitengewone baten en lasten.
Tot slot: hou bij het beoordelen van een bedrijf altijd rekening met de context
Hoe een bedrijf reageert op exceptioneel veel winst of buitengewoon verlies verschilt. Voor de ene onderneming is de verkoop van veel activa misschien uitzonderlijk, terwijl het bij een ander bedrijf vaker voorkomt. Kijk als als investeerder, belegger of buitenstaander altijd naar de context. Vraag jezelf af welke omstandigheden hebben geleid tot deze situatie en of het bedrijf er echt iets aan heeft kunnen doen. Uiteindelijk gaat het bij het beoordelen van de winstgevendheid en levensvatbaarheid van een bedrijf om verschillende factoren, zoals:
- Het vermogen
- De liquiditeit
- De cashflow
- De rentabiliteit
Benieuwd hoe je zelf je boekhouding kunt doen?
Door gebruik te maken van een online boekhoudprogramma heb je 24/7 actueel inzicht in je cijfers. Hierdoor ben je niet afhankelijk van een boekhouder of accountant. Je kunt eenvoudig je bonnetjes naar de boekhouding sturen met de boekhoud app. Of een factuur maken terwijl je onderweg bent. Bekijk onderstaande boekhoudprogramma’s die goedgekeurd zijn door de Belastingdienst.
Gratis Boekhouden als Startende Ondernemer?
e-Boekhouden.nl is volledig gratis in de eerste 15 maanden na je KvK inschrijving!
- Onbeperkt factureren
- Gratis boekhouding app
- Gratis scan en herken voor facturen en bonnetjes
- Uitstekende klantenservice die je op weg helpt
- Gratis boekhoudcursus voor beginners
- Maandelijks opzegbaar
Het is niet langer toegestaan buitengewone baten en buitengewone lasten op te nemen in de jaarrekening.
Artikel 2:377 lid 1 letter b BW is namelijk vervallen.
Dit heeft tot gevolg dat in de toelichting baten en lasten die uitzonderlijk van omvang en/of mate van voorkomen, zijn specifiek moeten worden vermeld.