Wat was de VAR Verklaring? Uitleg en tips voor je boekhouding

Wist je dat de Belastingdienst al bestaat sinds 1805? Niet iedereen is er even blij mee, maar het is nu eenmaal een vast gegeven waar iedere Nederlandse burger mee te maken krijgt. In de loop der eeuwen zijn de regels van de Belastingdienst uiteraard veranderd. Zo is de Verklaring Arbeidsovereenkomsten (VAR) voor ZZP’ers vervangen door modelovereenkomsten. Waarom is dit zo en wat hield de VAR verklaring precies in? Je leest het in dit artikel.

Wat was de VAR verklaring?

Vaak is een opdrachtgever verplicht om sociale premies en loonbelasting te betalen voor zijn of haar werknemers. De Belastingdienst houdt daar streng toezicht op. Het was een verklaring die duidelijkheid gaf over de arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en de zelfstandig ondernemer die werkzaamheden voor hem of haar uitvoerde. Deze informatie was belangrijk vanwege de inkomstenbelasting.

Klik hier voor meer informatie

Welke vormen van de VAR bestonden er?

Er bestonden verschillende vormen van de VAR, afhankelijk van de situatie van een persoon. Soms betrof het ‘winst uit onderneming’, ook wel de ‘VAR-wuo’ genoemd. Maar ook ‘inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van uw vennootschap’ (VAR-dga) en ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ (VAR-row) kwamen voor. En soms was er simpelweg sprake van ‘loon uit dienstbetrekking’. Kortom: een wirwar van begrippen waar lang niet iedereen wegwijs uit werd.

Wanneer was het verplicht om een VAR verklaring aan te vragen?

Iedereen die hetzelfde soort werkzaamheden voor één of meerdere opdrachtgevers deed was verplicht om een VAR aan te vragen. Stel je voor dat iemand regelmatig artikelen schreef voor een tijdschrift. Hij of zij hoefde in dat geval slechts één keer een aanvraag te doen voor de VAR. De situatie veranderde wanneer iemand artikelen schreef voor een tijdschrift én websites ontwierp voor meerdere opdrachtgevers. In dat geval moesten er meerdere verklaringen worden aangevraagd. En dat kostte veel tijd en moeite.

Hoe moest je een VAR regeling aanvragen?

Het aanvragen van de VAR vond meestal digitaal plaats. Het enige wat je hoefde te doen was het downloaden van een online formulier van de Belastingdienst. Vervolgens vulde je het digitale document in en klikte op versturen. Overigens was er voor een beperkte groep wel een papieren variant beschikbaar. Op basis van de gegevens kon de Belastingdienst zien of je als ondernemer voor één of meerdere opdrachtgevers werkte. Daarnaast keek de instantie naar de flexibiliteit waarmee je de opdracht mocht uitvoeren, eventuele financiële risico’s en jouw vervangbaarheid. Op basis van al deze gegevens ontving je vervolgens een specifieke VAR verklaring.

Wanneer kon je deze regeling aanvragen?

Tot 2016 was het mogelijk om het gehele jaar door een VAR verklaring aan te vragen. Vervolgens keek de Belastingdienst er naar en beoordeelde of je er recht op had. Zo ja, dan was de VAR geldig tot aan het einde van het kalenderjaar. Maar ook daar gold een uitzondering voor. Bij opdrachten na 1 januari was de verklaring nog maximaal 12 maanden geldig. Wel was het verstandig om zo vroeg mogelijk een aanvraag te doen voor het volgende kalenderjaar. Dit kon al na 1 september.

Waarom is de VAR regeling afgeschaft?

De VAR verklaring is inmiddels verleden tijd. De Nederlandse regering had verschillende redenen om het uiteindelijk af te schaffen. Zo zorgde het in de ogen van veel ondernemers, en dus ook het kabinet, voor ‘schijnzekerheid’. Alle zelfstandigen in Nederland moesten aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo was het verplicht om voor minstens drie verschillende opdrachtgevers te werken. Maar sommige ondernemers lukte dit pas in de loop van het jaar, waardoor er mogelijk onterecht boetes binnenstroomden. En in het meest extreme geval werd de VAR ingetrokken.

Wat is de Wet DBA?

Inmiddels is de VAR vervangen voor de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA). Een hele mond vol, maar het komt er op neer dat opdrachtgevers en opdrachtnemers samen afspraken maken over hun arbeidsrelatie. Daarbij beoordeelt men in goed overleg of er wel of niet sprake is van loondienst. En bij twijfelgevallen is het mogelijk om een zogeheten ‘modelovereenkomst’ op te stellen. In dit document staan bepaalde afspraken zwart op wit vastgelegd.

Benieuwd hoe je zelf je boekhouding kunt doen?

Door gebruik te maken van een online boekhoudprogramma heb je 24/7 actueel inzicht in je cijfers. Hierdoor ben je niet afhankelijk van een boekhouder of accountant. Je kunt eenvoudig je bonnetjes naar de boekhouding sturen met de boekhoud app. Of een factuur maken terwijl je onderweg bent. Bekijk onderstaande boekhoudprogramma’s die goedgekeurd zijn door de Belastingdienst.

Wat was de VAR verklaring?