Wat is een Moedermaatschappij? Uitleg voor je boekhouding

De zakenwereld is complex, dynamisch en zeer interessant. Wist je bijvoorbeeld dat veel bedrijven bestaan uit moeder en dochtermaatschappijen? Net als bij de menselijke variant oefenen dergelijke bedrijven veel invloed uit op elkaar. Maar wat is een moedermaatschappij precies? We leggen het je graag uit in dit artikel.

Wat is een moedermaatschappij?

Een onderneming die eigenaar is van meerdere bedrijven noemen we een ‘moedermaatschappij’. Het is een vennootschap dat veel aandelen van een juridisch zelfstandig bedrijf bezit. Daardoor heeft het veel zeggenschap over het reilen en zeilen van de dochterond e rneming. De moedermaatschappij en de dochtermaatschappij vormen samen een concern.

Klik hier voor meer informatie

Lege holding

Som noemen we dit type bedrijf een ‘lege’ holding. Dit houdt in dat het de eigenaar is van meerdere bedrijven, maar zelf niets produceert. Vaak zijn er ook moedermaatschappijen waar wél geld wordt verdiend.

De ondergeschikte rol van de dochteronderneming

In het Engels noemen we de dochteronderneming ook wel de ‘subsidiary company’, in het Nederlands vertaald als ‘ondergeschikt’. En dat is ook precies waar het om gaat. Een dochtermaatschappij is namelijk economisch afhankelijk van een moedermaatschappij. Dit komt zoals we al eerder aangeven door de hoeveelheid aandelen die de bovengeschikte partij in bezit heeft. Het bezit vaak een meerderheidsaandeel en soms zelfs de volle honderd procent. Dit maakt het nemen van bepaalde beslissingen op zakelijk gebied vrij eenvoudig. Tenminste, als het om invloed gaat.

Juridisch onafhankelijk

Hoewel de dochteronderneming economisch afhankelijk is, staat het op juridisch vlak op zichzelf. Maar in principe moet de dochter altijd de winst(en) overdragen aan de moeder. In Nederland kennen we diverse bekende moedermaatschappijen. Waarschijnlijk ben je wel bekend met Ahold Delhaize, dat het moederbedrijf is van dochterondernemingen Albert Heijn en Bol.com.

Hoe wordt een bedrijf een moedermaatschappij?

Soms wil een bedrijf graag een moedermaatschappij worden. Dit doen ze vervolgens op twee manieren: overnames en spin-offs. De eerste methode wordt vaak toegepast door grotere bedrijven. Die nemen kleinere ondernemingen over door middel van fusies. Natuurlijk doen ze dat niet zomaar. Vaak is het doel om de bedrijfsactiviteiten uit te breiden. Ook het verlagen van de overheadkosten of het verminderen van de concurrentie kan een reden zijn.

Voorbeeld van een fusie: Facebook en Instagram

Een voorbeeld van een vrij recente fusie is Facebook, nu bekend als Meta (META), die Instagram gekocht. Dit verenigde het social media publiek van beide platforms en zorgde voor een bredere gebruikersbasis. Ondanks het feit dat Instagram onderdeel werd van een grotere entiteit, is het zelfstandig blijven functioneren met zijn oorspronkelijke structuur en dezelfde oprichters.

Wat als de fusie geen succes blijkt?

Een fusie kan uitmonden in een doorslaand succes, maar lang niet altijd. Soms zijn er niet-productieve dochterondernemingen die niet in lijn zijn met de bedrijfsdoelstellingen. In dit geval kan de moedermaatschappij besluiten om bepaalde bedrijfsonderdelen te schrappen. De slecht presterende onderdelen worden dus gescheiden van de goed, om maximale groei te bewerkstelligen. Door de bedrijfsstrategie te scheiden van slecht presterende onderdelen.

Wat is een spin-off?

Een andere optie naast een fusie is de zogeheten ‘spin-off’. Dit gebeurt vaak wanneer er geen afstemming is tussen het moederbedrijf en een operationele tak/venture/afdeling/dochteronderneming die specifiek gerelateerd is aan bredere bedrijfsdoelen- en prioriteiten. Dit betekent dat een onderneming zich opsplitst. Wel behoudt het zijn eigen naam en ISIN op de beurs.

Wat is de invloed van een moedermaatschappij in het concern?

Een moedermaatschappij is in verschillende mate betrokken bij de bestuurlijke controle van haar dochterondernemingen. Soms in zeer sterke mate en in andere situaties juist minder. Hoeveel invloed de moedermaatschappij uitoefent op de dochtermaatschappijen verschilt. In principe bestaan er voor een holding vier verschillende structuren:

1 – Operationeel: De moedermaatschappij heeft zeer invloed op de dochtermaatschappijen omdat het zich bezig houdt met alle activiteiten en dagelijkse gang van zaken.
2 – Management: De invloed is iets kleiner, maar de moedermaatschappij is wel verantwoordelijk voor het opstellen van richtlijnen en doelstellingen met betrekking tot de dochterondernemingen. Het doel daarvan is om de bedrijven zich strategisch sterk te laten ontwikkelen.
3 – Organisatorisch: De dochterondernemingen zijn actief in verschillende afzonderlijke bedrijfsgebieden. De rol van de moedermaatschappij is het zijn van een interne organisatie. Er is dus veel betrokkenheid, maar de dochterondernemingen zijn grotendeels zelf verantwoordelijk voor het reilen en zeilen.
4 – Financieel: Een moedermaatschappij dat alleen een financiele rol heeft, is voornamelijk een aandeelhouder en vermogensbeheerder. Het bedrijf organiseert geen enkele activiteit van de dochterondernemingen.

Alle rechten en plichten vastgelegd

Je kunt je voorstellen dat de relatie tussen een moedermaatschappij en haar dochterondernemingen nauwkeurig moet worden vastgelegd in overeenkomsten. Daardoor ontstaat er geen onduidelijkheid op het gebied van winstoverdracht en zeggenschap. Ook vind je in een dergelijk document alle rechten en plichten van de dochteronderneming terug.

Benieuwd hoe je zelf je boekhouding kunt doen?

Door gebruik te maken van een online boekhoudprogramma heb je 24/7 actueel inzicht in je cijfers. Hierdoor ben je niet afhankelijk van een boekhouder of accountant. Je kunt eenvoudig je bonnetjes naar de boekhouding sturen met de boekhoud app. Of een factuur maken terwijl je onderweg bent. Bekijk onderstaande boekhoudprogramma’s die goedgekeurd zijn door de Belastingdienst.

Wat is een moedermaatschappij?